Αμέσως μετά την αποχώρηση του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρη Βίτσα, στην παρθενική του εμφάνιση στη Χίο, στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης της ΒΙΑΛ είχαμε πληροφορίες ότι έλαβε χώρα το μουσουλμανικό έθιμο της περιτομής (Σουνέτ). Στην τελετή συγκεντρώθηκαν 100 άτομα σε παρακείμενο χωράφι και πραγματοποίησαν την τελετή η οποία είναι σύνηθες εορταστικό φαινόμενο στις Ασιατικές χώρες.
Το τουρκικό έθιμο της περιτομής Sunet (Σουνέτ)
«Δύο με τρεις εβδομάδες πριν την περιτομή, οι γονείς του παιδιού αγοράζουν την παραδοσιακή στολή του Αγά που θα φορέσει ο μικρός (2-10 ετών)στην τελετή. Επίσης κανονίζεται από πριν η μέρα που θα έρθουν τα όργανα για το γλέντι που έπεται της τελετής».
Ο στολισμός του κρεβατιού
Δύο μέρες πριν την τελετή οι γυναίκες κάνουν τα απαραίτητα ψώνια (κιμάς, ρύζι, λάχανο, πατάτες, ένα αρνί ή μοσχάρι) για το γλέντι Την ίδια μέρα γίνεται ο στολισμός του κρεβατιού στο οποίο ξαπλώνει το αγόρι μετά την περιτομή.
Το κρεβάτι είναι στρωμένο με καθαρά άσπρα σεντόνια. Από πάνω σε ένα στήριγμα κρέμεται μία κουρτίνα που περιβάλλει από τα πλάγια το κρεβατάκι του παιδιού, όπως το κρεβάτι ενός βασιλιά. Η κουρτίνα είναι συνήθως στολισμένη με λουλούδια. Στον τοίχο πάνω από το “αρχοντικό” κρεβάτι, τυλιγμένο σε κυλινδρικό κοντάρι ,τοποθετούμε ένα σεντόνι στολισμένο με την προίκα του αγοριού, καρφιτσώνουμε κεντήματα, μπουρνουζάκι, τις πιτζάμες του.
Η πρόσκληση
Μία μέρα πριν το Sünet, οι γονείς του παιδιού απευθύνονται σε μία γυναίκα μεγάλης ηλικίας (okuyuçu –οκουγιουτσού), με σκοπό να την στείλουν να ανακοινώσει σε συγγενείς, φίλους και γείτονες το γεγονός. Οι γυναίκες που συνήθως αναλαμβάνουν αυτή τη δουλειά έχουν χαμηλό εισόδημα και γι αυτό το λόγο παίρνουν και κάποια χρήματα ως βοήθεια ή ανταμοιβή.
Πριν το Sünet
Η τελετή της περιτομής γίνεται συνήθως Παρασκευή ή Σάββατο απόγευμα . Το απόγευμα καταφθάνει η ορχήστρα και ο τραγουδιστής Οι συγγενείς και οι φίλοι μαζεύονται στο σπίτι του παιδιού και λίγο μετά αρχίζει το γλέντι. Άντρες, γυναίκες, παιδιά χορεύουν με τη συνοδεία των οργάνων. Το βράδυ οι γονείς ντύνουν το παιδί με την παραδοσιακή του στολή.
Tο Alai
« Ύστερα ανεβάζουμε το παιδί σε ένα άλογο προκειμένου να το γυρίσουμε στο χωριό με τη συνοδεία των οργάνων (νταούλια και ζουρνάδες) και να το επιδείξουμε, να δείξουμε δηλαδή, ότι γίνεται Μουσουλμάνος». Η διαδικασία αυτή ονομάζεται Αlai (Αλάι).
« Μετά το τέλος της περιφοράς του παιδιού πάνω στο άλογο, επιστρέφουμε στο σπίτι. Εκεί το παιδί, ανεβαίνει σε ένα τραπέζι και χορεύει μόνο του έναν χορό. Ύστερα συνεχίζει το χορό με τους φίλους του και τους συγγενείς. Εν τω μεταξύ, οι άντρες αρχίζουν το ψήσιμο για να είναι όλα έτοιμα για το γλέντι μετέπειτα».
Tο ξύρισμα του γαμπρού
«Όταν ο χορός τελειώσει, το αγόρι κάθεται στο τραπέζι και του βάζουμε συμβολικά αφρό ξυρίσματος στο πρόσωπο, όπως συνηθίζεται να ξυρίζουν το γαμπρό πριν το γάμο. Αν ο μικρός έχει αδερφή, κάθεται και αυτή δίπλα του στολισμένη σαν νύφη. Εκεί έρχονται συγγενείς και φίλοι να του κρεμάσουν χρυσαφικά και λεφτά. Ακολουθεί ένας τελευταίος χορός και κατόπιν η μητέρα φοράει στο παιδί πιτζάμες και το προετοιμάζει για την περιτομή».
Η περιτομή
Στην τελετή της περιτομής είναι πάντα απαραίτητη η παρουσία του Χότζα και φυσικά του γιατρού. Την ώρα που καταφθάνουν στο σπίτι, κάποιος από τους συγγενείς πληροφορεί την ορχήστρα και σταματά η μουσική για να αρχίσει ο Χότζας την προσευχή για το παιδί. Μετά την προσευχή ο πατέρας του μικρού μηνύει στην ορχήστρα να παίξει το ειδικό τραγούδι για την περιτομή. Δύο όργανα μόνο (κλαρίνο, κιθάρα) παίζουν έναν συγκεκριμένο σκοπό και η διαδικασία ξεκινάει.
«Ένα άτομο συγκρατεί τα χέρια του αγοριού πίσω στην πλάτη και ακουμπά το γόνατό του στη μέση του μικρού για αντίσταση. Άλλα δύο άτομα κρατούν τα πόδια του και με αυτόν τον τρόπο ακινητοποιείται το παιδί. Έπειτα κάποιος του αποσπά την προσοχή λέγοντάς του να κοιτάξει ψηλά. Ο γιατρός ναρκώνει την περιοχή με ειδικό σπρέι και με ένα ξυραφάκι κόβει τη μεμβράνη. Βάζει φάρμακο, τυλίγει την περιοχή με γάζα και η μητέρα ντύνει ξανά το παιδί».
« Παράλληλα, όλοι οι παρευρισκόμενοι παίρνουν στα χέρια τους ένα λεπτό ξυλάκι ή στυλό και το τρίβουν, το γυρίζουν ανάμεσα στις παλάμες τους, προκειμένου να τελειώσει πιο γρήγορα και πιο εύκολα η περιτομή, χωρίς να πονέσει το παιδί».
Συνήθως το Sünet γίνεται σε δύο ή και περισσότερα αγόρια ταυτόχρονα και πολλές φορές τελείται παράλληλα με ένα γάμο. Κάποια από τις οικογένειες συχνά αναλαμβάνει τα έξοδα της τελετής και για τις υπόλοιπες, κάνει “χαΐρι”. Όταν ο αριθμός των παιδιών είναι μονός σφάζουν συγχρόνως με την περιτομή έναν κόκορα για το παιδί που μένει μόνο του.
Το γλέντι
«Μετά την τελετή το αγόρι ξαπλώνει στο στολισμένο κρεβάτι του και όποιος έρχεται βλέπει πρώτα το παιδί και του δίνει δώρα. Παράλληλα, η μάνα δίνει στην πόρτα γλυκά και κολόνιες. Αργότερα ο μικρός, αν μπορεί, βγαίνει και ξαναχορεύει.
Τα όργανα σταματούν όσο οι γυναίκες “στολίζουν” τα τραπέζια με φαγητό και ποτό. Η μουσική αρχίζει πάλι και ο καθένας παίρνει τη θέση του στο τραπέζι, ενώ μοιράζονται χαρτάκια με νούμερα ανά οικογένεια, προκειμένου να χορέψουν όλοι με τη σειρά τους και να μην δημιουργηθούν παρεξηγήσεις.
Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι το πρωί».