Δύο μόλις μέρες μετά τη διάρρηξη από άγνωστους ληστές της μονοκατοικίας που διέμενε στα Πατήσια “έφυγε” ο Στυλιανός Παττακός. Ο πρωτεργάτης του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967 υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο, ένα μήνα πριν κλείσει τα 104 του χρόνια.
Ο πραξικοπηματίας θα κηδευτεί -σύμφωνα με το neakriti.gr- την Δευτέρα ή την Τρίτη ενώ πιθανότατα η κηδεία του θα γίνει στην ιδιαίτερη πατρίδα του την Αγία Παρασκευή Ρεθύμνου. Μια ακόμα τελευταία επιθυμία του Στυλιανού Παττακού, σύμφωνα πάντα με την μικρότερη κόρη του την κ. Ειρήνη Παύλου ήταν η εξής: «Έχει ζητήσει να θαφτεί μαζί με τη γυναίκα του. Παλιά, μας έλεγε ότι ήθελε να τον θάψουν στην πολυαγαπημένη του γενέτειρα, την Κρήτη. Πλέον το μόνο που θέλει είναι να είναι δίπλα της θαμμένος», έλεγε και ξεσπάσε σε κλάματα…
Η ζωή του Στυλιανού Παττακού
Ο Στυλιανός Γ. Παττακός ήταν Έλληνας καθαιρεθείς αξιωματικός (ταξίαρχος τεθωρακισμένων) και ένας από τους πρωτεργάτες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Κατά την επταετή στρατιωτική δικτατορία που επιβλήθηκε διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών (1967-71) και Α΄ αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης (1971-73). Μετά την πτώση της δικτατορίας κρίθηκε ένοχος στάσης και εσχάτης προδοσίας για τη συμμετοχή του στο πραξικόπημα και καταδικάστηκε σε θάνατο, ποινή που αργότερα μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη. Αποφυλακίστηκε το Σεπτέμβριο του 1990, επί κυβέρνησης Μητσοτάκη, για λόγους υγείας.
Γεννήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 1912 στην Αγία Παρασκευή της επαρχίας Αμαρίου του νομού Ρεθύμνου στην Κρήτη. Ο ίδιος ισχυρίστηκε πως καταγόταν από κλάδο της βυζαντινής οικογένειας των Σκορδιλών. Φοίτησε αρχικά στις Σχολές Υπαξιωματικών και εισήλθε στην Σχολή Ευελπίδων το 1934, απ’ όπου αποφοίτησε το 1937 με το βαθμό του ανθυπιλάρχου (ανθυπολοχαγού Ιππικού).
Συμμετείχε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ως διοικητής ίλης της 11ης Ομάδος Αναγνωρίσεως της 11ης Μεραρχίας Πεζικού, ενώ κατά τη διάρκεια της Κατοχής ήταν μέλος της αντιστασιακής οργάνωσης «Όμηρος». Έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά, συμμετείχε στον εμφύλιο πόλεμο ως διοικητής της ίλης αρμάτων μάχης Κένταυρος σε αρκετά σημεία της Βόρειας Ελλάδας και παρασημοφορήθηκε με τρία αριστεία ανδρείας, επτά πολεμικούς σταυρούς, δύο μετάλλια εξαίρετων πράξεων καθώς και με όλα τα προβλεπόμενα σε καιρό ειρήνης μετάλλια και παράσημα. Στη συνέχεια σπούδασε στη Σχολή Πολέμου και κατάφερε να φτάσει μέχρι τον βαθμό του ταξιάρχου, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση τεθωρακισμένων με έδρα στου Γουδή. Αποτάχθηκε από τον στρατό όντας Υποστράτηγος.
Ήταν παντρεμένος με την Δήμητρα Νικολαΐδη, κόρη του Νικόλαου Γεωργίου Νικολαΐδη, συμβούλου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Μαζί απέκτησαν δύο κόρες σύζυγους Παύλου και Μεϊντάση. Πέθανε στις 8 Οκτωβρίου 2016.
Στη φωτογραφία από αριστερά: Στυλιανός Παττακός, Γεώργιος Παπαδόπουλος, Νικόλαος Μακαρέζος
Ο Παττακός υπήρξε μέλος της τριμελούς ηγετικής ομάδας με τον Γεώργιο Παπαδόπουλο και τον Νικόλαο Μακαρέζο που πρωτοστάτησε στην εκδήλωση του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967. Ήταν το δεύτερο σημαντικότερο στέλεχος της Χούντας μετά τον Παπαδόπουλο. Τον Απρίλιο του 1967, μετά την εκδήλωση πραξικοπήματος ανέλαβε υπουργός Εσωτερικών, μέχρι το 1971, οπότε και ανέλαβε αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης ως το 1973. Το 1971 με δική του διαταγή έγινε η μεταφορά της πρωτεύουσας της Κρήτης από τα Χανιά στο Ηράκλειο, αν και αργότερα κατηγόρησε τους κατοίκους του Ηρακλείου για αχαριστία επειδή υποστήριζαν το ΠΑΣΟΚ.
Στο επιχειρησιακό κομμάτι του πραξικοπήματος, ο ρόλος του Παττακού ήταν μακράν ο σπουδαιότερος, καθώς, ως διοικητής του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, ήλεγχε τις μονάδες των Τεθωρακισμένων που ήταν απαραίτητες για την κατάληψη της Αττικής. Είχε διοριστεί σ’ αυτή τη θέση το 1966 ως έμπιστος «εθνικόφρων» από την κυβέρνηση των Αποστατών που φοβόταν τη άνοδο της δημοτικότητας του Ανδρέα Παπανδρέου και ήθελε να ελέγχει τις στρατιωτικές δυνάμεις μέσα και γύρω από την Αθήνα «διά παν ενδεχόμενον».
Μετά την πτώση της χούντας Ιωαννίδη, συνελήφθη στις 23 Οκτωβρίου 1974 και μεταφέρθηκε στην Κέα, ενώ στις 20 Ιανουαρίου 1975 προφυλακίστηκε. Στη δίκη που ακολούθησε το Πενταμελές Εφετείο υπό την προεδρία του Γιάννη Ντεγιάννη τον έκρινε ένοχο στάσης και εσχάτης προδοσίας και τον καταδίκασε σε θάνατο, αλλά η ποινή μετατράπηκε σε ισόβια κάθειρξη από την πολιτική εξουσία. Στις 28 Σεπτεμβρίου 1990 αποφυλακίστηκε «λόγω ανηκέστου βλάβης της υγείας του» με την υποχρέωση να δίνει το παρών ανά 15 ημέρες στο αστυνομικό τμήμα της περιοχής του και ανά 5 μήνες στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων.
Παρέμενε αμετανόητος μέχρι τελευταία στιγμή και ισχυριζόταν ότι η Χούντα έσωσε την Ελλάδα από σχεδιαζόμενη σοσιαλιστική δικτατορία του Ανδρέα Παπανδρέου που θα έβαζε την Ελλάδα στο Ανατολικό Μπλοκ. Επίσης είπε ότι η κυβέρνηση τους έβαλε ηλεκτρικό ρεύμα και νερό σε πολλά σπίτια, ότι έκαναν πολλά δημόσια έργα κλπ . Αρνήθηκε κατ’ επανάληψη ότι έγιναν βασανισμοί πολιτικών κρατουμένων επί χούντας, με εξαίρεση τον Παναγούλη και τον Μουστακλή οι οποίοι κατά την γνώμη του Παττακού : «Τα ήθελαν και τα έπαθαν».
Απόψεις
Μετά την αποφυλάκισή του, ο Παττακός σε συνεντεύξεις του εξέφρασε ακραίες απόψεις. Μεταξύ άλλων, υποστήριξε ότι σωστά εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης γιατί ήταν κατάσκοπος, ενώ κατηγόρησε και την μεταπολιτευτική δημοκρατία:
«Ο Μπελογιάννης ήτο ένας σκληρός κομμουνιστής ο οποίος είχε ενεργό ρόλο στη σφαγή του Μελιγαλά το 1944. Του εδώθη το φωτοστέφανο του ήρωα και του λαϊκού αγωνιστή ενώ ήτο ένας κομμουνιστής που μαζί με την οργάνωσή του ενεργούσε κατασκοπευτικώς υπέρ του Ανατολικού Μπλοκ, υπέρ της Σοβιετικής Ενώσεως.[…] Ήτο προδότης, εφαρμόστηκε ο νόμος και ο στρατιωτικός κανονισμός και ορθώς εκτελέστηκε. Ο Μπελογιάννης δεν ήτο ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο, αλλά ο άνθρωπος με τον ασύρματο. Όταν τον έπιασαν, ασύρματο είχε μαζί του. Ο ίδιος ο Ζαχαριάδης τον εξόντωσε. Τα λένε εξάλλου και οι ίδιοι οι κομμουνιστές σήμερα.»
«Το παρακράτος άρχισε να οργανούται το 1963-64 με αρχηγό τον Ανδρέα Παπανδρέου, ευφυέστατο άνθρωπο, ο οποίος όμως ήτο τόσο εγωιστής, τόσο φιλόδοξος που έκανε τεραστία ζημία. Ήτο ο πολιτικός αρχηγός της παραστρατιωτικής οργανώσεως ΑΣΠΙΔΑ.[…] Δώσαμε αμνηστία σε όλους και έδωσα το διαβατήριο στον Ανδρέα και στην οικογένεια του και έφυγαν, πήγαν στο καλό. Μας άδειασε τη γωνιά. Δυστυχώς επέστρεψε το 1981 ως πρωθυπουργός και κατέστρεψε την Ελλάδα. Το ΠΑΣΟΚ έκανε τους Έλληνες τεμπέληδες, διάλυσε την οικονομία μας, κατέστρεψε την νεολαία, την οδήγησε στο βούρκο των ναρκωτικών και άλλαξε τα ήθη της ελληνικής οικογένειας. Το σύνθημά του ήτο η Αλλαγή, ε, τα άλλαξε όλα».
Συγγραφικό έργο
Το 1991 εκδόθηκε το Απόρρητο ημερολόγιο του Στυλιανού Παττακού, όπως υποστηρίζει ο Παττακός χωρίς την έγκρισή του. Επίσης εκδόθηκαν και κυκλοφορούν τα εξής βιβλία του:
21η Απριλίου 1967. ΔΙΑΤΙ; ΠΟΙΟΙ; ΠΩΣ;
Οδυσσεύς Μιλτ. Αγγελής Ο στρατηγός των στρατηγών
21 Απριλίου 1967 – 8 Οκτωβρίου 1973 Ημέραι και Έργα
Οδοιπορικόν ενός στρατιώτου 90 ετών
Δυστυχώς ενικήσαμεν. Αυτά διά την Ιστορίαν Α΄ Μέρος
Δυστυχώς ενικήσαμεν. Όσα αληθή όσα δίκαια!… Β΄ Μέρος
Κάιν διατί; Κομμουνιστοσυμμοριτοπόλεμος 1941-1949
Διαξιφισμοί. Διά την Τιμήν & την Αλήθειαν
Εις τας επάλξεις! Με τον Σταυρόν, την αρετήν και το σπαθί
Γενναίοι ως Έλληνες. Το υπέρλαμπρον έπος του 1940
“Το τελευταίο σάλπισμα”
