Η Ιταλία ψηφίζει σήμερα στο κρίσιμο δημοψήφισμα και δεν αποκλείεται ο Ματέο Ρέντσι να έχει την τύχη του Ντέιβιντ Κάμερον.
Μόνο που σε περίπτωση που ο Ιταλός πρωθυπουργός χάσει στο δημοψήφισμα (για τη συνταγματική αναθεώρηση) που ο ίδιος προκήρυξε, δεν θα έρθει η έξοδος της Ιταλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση (όπως συνέβη με το Brexit) αλλά -όπως πολλοί φοβούνται- θα προκαλέσει την κατάρρευση της ευρωζώνης.
Οι κάλπες στην Ιταλία θα κλείσουν τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδας) και τα πρώτα αποτελέσματα αναμένονται περίπου στις 04:00 τα ξημερώματα της Δευτέρας (05.12.2016). Όλη η Ευρώπη περιμένει τα αποτελέσματα της κάλπης στην Ιταλία με κομμένη την ανάσα. Ποια θα είναι η ετυμηγορία των 47.000.000 Ιταλών που καλούνται να ψηφίσουν;
Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η συμμετοχή πλησιάζει στο 60%. Και αυτό ευνοεί τον Ρέντσι. Αλλά οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως προηγείται το “Όχι”. Θα πέσουν αυτή τη φορά μέσα οι δημοσκόποι; Η κάλπη να δείξει.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος θα είναι ούτως ή άλλως έγκυρο, έστω κι αν προσέλθει στις κάλπες ποσοστό χαμηλότερο από το 50% των εχόντων δικαίωμα ψήφου, αφού η μεταρρύθμιση έχει ήδη εγκριθεί από το κοινοβούλιο.
Το δημοψήφισμα έχει αποκτήσει πολύ μεγάλο βάρος, καθώς σε περίπτωση νίκης του «όχι», ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι ενδέχεται να εγκαταλείψει το αξίωμα. Αυτό τουλάχιστον έχει υποστηρίξει ο ίδιος.
Το κύριο λάθος του, το οποίο αναγνώρισε κιόλας, είναι πως επέλεξε να προσωποποιήσει την αναμέτρηση. Αλλά όπως έχει τονίσει ο ίδιος –ακόμη και τις τελευταίες ημέρες– «δεν είναι άνθρωπος που επιπλέει σε όλες τις συνθήκες» και «άλλοι είναι πολύ ικανότεροι να ακολουθούν και να εφαρμόζουν τις τακτικές αυτές».
Την ίδια στιγμή, ο λαϊκιστής ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων Μπέπε Γκρίλο έσπευσε να καλέσει τους Ιταλούς σε ψήφο διαμαρτυρίας. Και αυτός, ο Γκρίλο, είναι ίσως ο μεγαλύτερος φόβος της Ευρώπης. Μιας Ευρώπης που βλέπει τους λαϊκιστές και τους εθνικιστές να «ανεβαίνουν» συνεχώς και παντού.
Το δημοψήφισμα έχει στόχο να σταματήσουν να έχουν η Βουλή και η Γερουσία αλληλοεπικαλυπτόμενο ρόλο, όπως συνέβη από το 1948 μέχρι σήμερα. Αν υπερισχύσει το «ναι», η γερουσία θα μπορεί να εκφράζεται μόνον για συνταγματικούς νόμους, την επικύρωση ευρωπαϊκών συνθηκών, σχετικά με νέους εκλογικούς νόμους, για την εκλογή του προέδρου της Δημοκρατίας, και για την τοπική αυτοδιοίκηση. Θα απαρτίζεται από 100 γερουσιαστές, εκ των οποίων οι 74 θα είναι περιφερειακοί σύμβουλοι, 21 δήμαρχοι και πέντε θα επιλέγονται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Παράλληλα, οι Ιταλοί καλούνται να αποφανθούν αν θα καταργηθούν οι νομαρχίες με τη σημερινή τους μορφή και το Εθνικό Συμβούλιο Οικονομίας και Εργασίας (Cnel).
Σε ό,τι αφορά την σχέση της κεντρικής κυβέρνησης με τις περιφέρειες, ο νόμος που καλούνται να εγκρίνουν ή να καταψηφίσουν οι Ιταλοί προβλέπει ότι η φορολογική πολιτική, οι υποδομές και η ενέργεια πρέπει να είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας του κεντρικού κράτους, όχι κάθε δήμου και περιφέρειας.
Προτείνεται, παράλληλα, η μείωση του αναγκαίου αριθμού ψήφων για να εκλέγεται ο πρόεδρος της Δημοκρατίας: από την τέταρτη ψηφοφορία θα είναι αρκετή μια πλειοψηφία τριών πέμπτων. Από την έβδομη ψηφοφορία και πέρα το απαιτούμενο όριο θα είναι τα τρία πέμπτα από όσους βουλευτές και γερουσιαστές συμμετέχουν στην ψηφοφορία.