Μεγάλη πτώση εμφανίζουν τα τουριστικά έσοδα της χώρας, καθώς τον Αύγουστο υποχώρησαν κατά 9,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015, με αποτέλεσμα σε επίπεδο οκταμήνου οι απώλειες για την εθνική οικονομία να ξεπερνούν πλέον τα 750 εκατ. ευρώ.
Η ποσοστιαία πτώση τον φετινό Αύγουστο αποτελεί αρνητικό ρεκόρ για τη δεκαετία που διανύουμε, καθώς με εξαίρεση το 2010 που σημειώθηκε πτώση 5,5% όλα τα προηγούμενα χρόνια τον μήνα αιχμής της ταξιδιωτικής κίνησης τα τουριστικά έσοδα κινούνταν με θετικό πρόσημο σε ετήσια βάση. Πτωτικά κινήθηκαν, με εξαίρεση τον Μάρτιο, όλους τους μήνες τα τουριστικά έσοδα κατά τη φετινή σεζόν. Τα δύο υψηλότερα ποσοστά πτώσης σημειώθηκαν τον Μάιο και τον Αύγουστο.
Οι τουριστικοί φορείς της χώρας είχαν προειδοποιήσει για την κάμψη των εσόδων, τονίζοντας ότι ο «φθηνός τουρισμός» που ήρθε στην Ελλάδα το τελευταίο τρίμηνο οφείλεται κυρίως στα προβλήματα που είχε η Τουρκία από τις διαδοχικές τρομοκρατικές επιθέσεις και την απόπειρα πραξικοπήματος. Η προσφυγική κρίση αλλά και οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας επηρέασαν φέτος τον ελληνικό τουρισμό. Παράλληλα, η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ενωση αποτέλεσε ένα επιπλέον αρνητικό στοιχείο. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι τον Ιούλιο, πρώτο μήνα μετά το βρετανικό δημοψήφισμα, η μείωση των δαπανών Βρετανών επισκεπτών στη χώρα μας υπερέβη το 35%, ενώ μέχρι τότε οι Βρετανοί αποτελούσαν μία από τις πιο δυναμικές κατηγορίες τουριστών. Επιπλέον, η αύξηση των διεθνών αφίξεων από το δεύτερο μισό του έτους και μετά οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στις μειωμένες τιμές που αναγκάστηκαν να προσφέρουν στις ξένες αγορές οι Έλληνες ξενοδόχοι, προκειμένου να τονώσουν την τουριστική ζήτηση.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις για το οκτάμηνο μειώθηκαν κατά 7,1% σε σχέση με το ίδιο διάστημα πέρυσι και διαμορφώθηκαν στα 9,85 δισ. ευρώ. Το μέγεθος της πτώσης συνιστά αρνητικό ρεκόρ για το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου. Σε ό,τι αφορά τον Αύγουστο η πτώση σε ποσοστό 9,2% περιόρισε τις εισπράξεις στα 3,16 δισ. ευρώ. Σε επίπεδο διεθνών αφίξεων τόσο στο οκτάμηνο όσο και τον Αύγουστο καταγράφεται μικρή αύξηση. Σημειώνεται ότι οι καλύτερες χρονιές σε επίπεδο ποσοστιαίων αυξήσεων στα τουριστικά έσοδα για τη χώρα σε σχέση με το οκτάμηνο και τον Αύγουστο ήταν το 2013 και το 2014.
Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο η Ελλάδα φέτος καταγράφει μία από τις χειρότερες επιδόσεις όσον αφορά τα τουριστικά έσοδα, γεγονός το οποίο αποτυπώνεται στην τελευταία ενημερωτική έκθεση που δημοσιοποίησε το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδίων και Τουρισμού (World Travel and Tourism Council). Το Παγκόσμιο Συμβούλιο βάζει την Ελλάδα όπως και την Τουρκία στο «κάδρο» των χωρών με απώλειες στα τουριστικά τους έσοδα τους πρώτους μήνες του έτους. Ετσι, μεταξύ των 23 χωρών που είχε στην τελευταία του έκθεση διαθέσιμα στοιχεία, η Ελλάδα παρουσίαζε την τρίτη υψηλότερη ποσοστιαία πτώση στα τουριστικά έσοδα μετά την Τουρκία και τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή άλλες ανταγωνίστριες χώρες όπως η Κύπρος και η Ισπανία καταγράφουν σημαντικές αυξήσεις στα τουριστικά έσοδα ενισχύοντας την εθνική τους οικονομία.
Σχολιάζοντας τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων Ανδρέας Ανδρεάδης ανέφερε ότι η υπερφορολόγηση, το προσφυγικό ζήτημα και το Brexit επηρέασαν πολύ αρνητικά τα τουριστικά έσοδα παρά την άνοδο των αφίξεων. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων και αντιπρόεδρος του ΣΕΤΕ Γιάννης Ρέτσος επισήμανε ότι ο προβληματισμός αυξάνεται για την τουριστική αγορά, υπογραμμίζοντας ότι πιο πολλές αφίξεις δεν φέρνουν απαραίτητα και περισσότερα έσοδα. H μέχρι στιγμής εξέλιξη των στοιχείων έρχεται να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις που διατύπωσε στο πρόσφατο συνέδριο του ΣΕΤΕ ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, ο οποίος έκανε λόγο για κάμψη των τουριστικών εσόδων στο σύνολο του έτους και μάλιστα κατά τι ταχύτερη από τον μέσο όρο μείωσης της τελευταίας δεκαετίας. Στον αντίποδα τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος διαψεύδουν τις έως τώρα εκτιμήσεις της τουριστικής ηγεσίας περί ανάκαμψης των τουριστικών εσόδων. Από την πλευρά της η τομεάρχης Τουρισμού της Νέας Δημοκρατίας Φωτεινή Αραμπατζή επισήμανε ότι η σημερινή κυβέρνηση όχι μόνο άφησε τον ελληνικό τουρισμό στον «αυτόματο πιλότο» της δυναμικής που είχε αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια, αλλά ορθώνει δυστυχώς με τις πολιτικές της πολλαπλά εμπόδια και επιβαρύνσεις, υπονομεύοντας την ανταγωνιστικότητά του κυρίως με την ασφυκτική υπερφορολόγηση του τουριστικού κλάδου.
Απώλειες το 2017 λόγω κρουαζιέρας
Το μόνο σίγουρο στοιχείο για τη σεζόν του 2017 είναι ότι θα ξεκινήσει με απώλειες, ως αποτέλεσμα της συρρίκνωσης της κρουαζιέρας, που θα κυμανθούν για το σύνολο του έτους από 500.000 έως 1 εκατ. τουρίστες.
Από εκεί και πέρα η χρονιά θα επηρεαστεί από μία σειρά παραγόντων όπως είναι η περαιτέρω αύξηση της έμμεσης φορολόγησης για τις τουριστικές επιχειρήσεις, η διαχείριση της τουριστικής εικόνας στις ξένες αγορές σε σχέση με το προσφυγικό ζήτημα και η διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, θεωρεί ότι θα πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των αγορών-στόχων μέσα από κατάλληλες πολιτικές μάρκετινγκ σε κάθε αγορά με εξειδικευμένη διαφημιστική καμπάνια. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις χώρες που παρουσιάζουν την υψηλότερη δαπάνη ανά διανυκτέρευση.
Επίσης, θα πρέπει να επεκταθεί η τουριστική ζήτηση σε όλη τη διάρκεια του έτους με την ανάπτυξη μορφών τουρισμού όπως ο πολιτιστικός, ο συνεδριακός, ο θρησκευτικός και ο ιατρικός-ιαματικός.
Επιπλέον θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στην προσέλκυση επισκεπτών για μικρά διαστήματα, που συνήθως έχουν μεγαλύτερη δαπάνη ανά ημέρα και είναι λιγότερο προσανατολισμένοι στους θερινούς μήνες αιχμής. Παράλληλα, η Ελλάδα πρέπει να γίνει η χώρα από την οποία ξεκινούν ή όπου καταλήγουν οι κρουαζιέρες και όχι ένας απλός ενδιάμεσος σταθμός. Τέλος, για τη μεσομακροπρόθεσμη ανάπτυξη του τομέα απαιτείται η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, η περαιτέρω αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, αλλά και η διευθέτηση εκκρεμοτήτων όσον αφορά τον χωροταξικό σχεδιασμό.
