Γράφει ο Χρήστος Ηλ.Τσίχλης Δικηγόρος Αθηνών
Το Μνημόνιο 4,περιλαμβάνει 941 σελίδες.Οι βουλευτές του ελληνικού κοινοβουλίου,είχαν στη διάθεσή τους, τέσσερις ημέρες για να το διαβάσουν.
Καταργούνται τα εξής επιδόματα:
1. Οικονομική ενίσχυση οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα, που έχουν παιδιά σχολικής ηλικίας.
2.Επιδότηση νεοεισερχομένων στην αγορά εργασίας από τον ΟΑΕΔ (καταβαλλόταν για 5 μήνες σε ανέργους νέους μέχρι και 29 ετών οι οποίοι παραμένουν στα μητρώα ανέργων για ένα χρόνο).
3.Προνοιακό επίδομα απροστάτευτων τέκνων που είχε στόχο να μη διαλυθούν οικογένεια και τα παιδιά να καταλήξουν σε ιδρύματα.
4. Επίδομα ένδειας (ΝΔ 57/1973).
Ειδικότερα:
Τα οικογενειακά επιδόματα περικόπτονται κατά 8 εκατ. ευρώ το 2017 και κατά 10 εκατ. το 2018.
Το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης προβλέπεται να μειωθεί το 2018 κατά 58 εκατ. Σημειώνεται ότι το επίδομα θέρμανσης μειώθηκε και φέτος στα 105 εκατ. από 210 εκατ. πέρυσι.
Τα επιδόματα ανεργίας μειώνονται κατά 1,5 εκατ. (από το συνολικό ποσό που διατίθενται ετησίως) το 2017 και κατά 2 εκατ. το 2018.
Δεκάδες επιδόματα, όπως και το ΕΚΑΣ, θα ενσωματωθούν στο Κοινωνικό Επίδομα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) το οποίο χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια.
Πρώτο βήμα για την αναδιάρθρωση της επιδοματικής πολιτικής που πρέπει να ολοκληρωθεί ως τον Σεπτέμβριο του 2017 είναι η κατάργηση 4 προνοιακών επιδομάτων ύψους μόλις 10 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα από το 2017 καταργούνται επιδόματα 8 εκατ. και η δαπάνη τους ενσωματώνεται στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (επειδή αλληλεπικαλύπτονται) ενώ άλλα 2 εκατ. καταργούνται από το 2018. Τα επιδόματα αυτά είναι:
Επίδομα ένδειας. Δίνονταν από τους Δήμους μαζί με το επίδομα φυσικών καταστροφών. Αφορούσε 500-1.300 ωφελουμένους με προϋπολογισμό 2,8 εκατ. ευρώ.
Επίδομα απροστάτευτων τέκνων. Αφορούσε 13.000 ωφελούμενους με προϋπολογισμό 5,268 εκατ. για το 2016. Ενσωματώνεται στο ΚΕΑ σταδιακά. Τα 3,952 εκατ. μεταφέρονται το 2017 και τα υπόλοιπα το 2018.
Επίδομα για την αντιμετώπιση της σχολικής διαρροής. Αφορούσε 5.000 ωφελουμένους για παρακολούθηση υποχρεωτικής εκπαίδευσης με προϋπολογισμό 1,75 εκατ.
Επίδομα ΟΑΕΔ για νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Αφορούσε 5.500 ωφελουμένους με μεταφερόμενο προϋπολογισμό 2 εκατ. (το 1,5 εκατ. από το 2017 και τα υπόλοιπα το 2018).
Πολίτες που σήμερα δεν πληρώνουν φόρο θα κληθούν με το νέο αφορολόγητο όριο στα 5.681 ευρώ να βάλουν βαθιά το χέρι στη τσέπη.
Φορολογούμενος με 490 ευρώ μηνιαία έσοδα, αν και μέχρι σήμερα δεν πλήρωνε φόρο, τώρα με τα νέα δεδομένα θα κληθεί να πληρώσει φόρο 58,08 ευρώ.Μέχρι σήμερα, με το αφορολόγητο όριο στα 8.636€, μισθωτοί και συνταξιούχοι με εισοδήματα για παράδειγμα 5.000€, 5.900€, 6.500€, 7.000€, 7.500€ και 8.000 ευρώ δεν πλήρωναν καθόλου φόρο. Τα πράγματα τώρα άλλαξαν, και με απόφαση της κυβέρνησης μισθωτός με εισόδημα 540 ευρώ το μήνα θα αναγκαστεί να βγάζει από την τσέπη του 200 ευρώ για να πληρώσει τους φόρους που θα του αντιστοιχούν.
-στο 9% οι μεσοσταθμικές μειώσεις στις κύριες συντάξεις
-μειώσεις (ξανά) έως και 18% στις επικουρικές
-πάνω από 100.000 επικουρικές που «γλίτωσαν» το προηγούμενο «ψαλίδισμα»
-μεγάλες απώλειες θα έχουν: δημόσιοι υπάλληλοι με 35ετία, γιατροί ΕΣΥ, ένστολοι, παλαιοί συνταξιούχοι ΤΕΒΕ και πανεπιστημιακοί.
Το 2019 θα ληφθούν μέτρα μείωσης της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ μέσω της προσωπικής διαφοράς. Οι εκπρόσωποι των θεσμών σε αυτή τη φάση τουλάχιστον δέχονται την πρόταση της ελληνικής πλευράς για μείωση έως 22%. Εδώ ωστόσο μπαίνει ο όρος ότι εάν με τον τρόπο αυτό δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για το 1% του ΑΕΠ, τότε θα επιβάλλονται περικοπές και στις επικουρικές συντάξεις έτσι ώστε να καλυφθεί το κενό. Οι περικοπές αυτές θα επιβληθούν στην προσωπική διαφορά επί των επικουρικών συντάξεων.
Μειώσεις σε συντάξεις, εργασιακά, άνοιγμα καταστημάτων όλες τις Κυριακές και πώληση του 40% του λιγνιτικού και υδροηλεκτρικού δυναμικού της ΔΕΗ και σειρά αποκρατικοποιήσεων είναι τα βασικά σημεία του νέου μνημονίου .Ανοιχτά τις Κυριακές καταστήματα ΜΗΣΥΦΑ(μη συνταγογραφούμενα φάρμακα) στα σούπερ μάρκετ. Προβλέπονται νομοθετικές αλλαγές για την άρση των περιορισμών σχετικά με το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές. Προβλέπεται επίσης η πώληση μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ) και εκτός φαρμακείων.
Απελευθέρωση απολύσεων, με υποχρέωση για τον εργοδότη να κάνει διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους των εργαζομένων για τουλάχιστον 30 ημέρες. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταθέσει στον ΟΑΕΔ τη λίστα με όλους τους απολυθέντες.
Δημόσιο: μείωση συμβασιούχων κατά 1.028 άτομα. Με αίτημα του ΔΝΤ επιβάλλεται «ταβάνι» στον αριθμό των συμβασιούχων. Ο αριθμός τους όχι απλώς δεν επιτρέπεται να αυξηθεί, αλλά πρέπει να μειωθεί από 49.448 τον Δεκέμβριο του 2016 σε 49.104 τον ίδιο μήνα του 2017 και σε 48.420 τον Δεκέμβριο του 2019. Παράλληλα το μνημόνιο του ΔΝΤ απαιτεί νομοθεσία για την προάσπιση της διαφάνειας, την αξιολόγηση και την κινητικότητα, καθώς και την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων (άρα νέες περικοπές) για τα ειδικά μισθολόγια. Ο λόγος της μιας πρόσληψης για κάθε πέντε αποχωρήσεις θα γίνει ένα προς τρία το 2018 εφόσον τηρούνται οι δημοσιονομικοί στόχοι.
Ειδικότερα τα νέα μέτρα, έτσι όπως διαμορφώθηκαν στην τελική μορφή του νομοσχεδίου, για τη διετία 2017 – 2018 αφορούν:
1 Την κατάργηση της έκπτωσης κατά 10% επί τους φόρου στις ιατρικές δαπάνες (άρθρο 69 του νομοσχεδίου). Πλέον οι αποδείξεις από γιατρούς και φάρμακα δεν έχουν καμία φορολογική ωφέλεια για τους φορολογουμένους.
2 Την μείωση κατά 50% του κονδυλίου για επίδομα θέρμανσης. Η μείωση θα αφορά τη χειμερινή σεζόν 2017-2018, που σημαίνει ότι το επίδομα του Ιανουαρίου ή θα δοθεί σε πολύ λιγότερους ή θα κοπεί κατά 50% (από τα 25 λεπτά ανά λίτρο στα 12 λεπτά). Το πώς θα γίνει η μείωση θα προσδιοριστεί με υπουργική απόφαση που θα εκδοθεί στο τέλος του χρόνου.
3. Την κατάργηση όλων των άλλων επιδομάτων για τους δικαιούχους του Κοινωνικού Επιδόματος αλληλεγγύης .
4. Τις αλλαγές στα ειδικά μισθολόγια με επανϋπολογισμό των βασικών μισθών , ενσωμάτωσης των επιδομάτων
5. Την έμμεση αύξηση της εισφοράς για τους ελεύθερους επαγγελματίες μέσω του υπολογισμού των εισφορών στις ακαθάριστες αποδοχές του προηγούμενου χρόνου με στόχο αύξηση εσόδων 53 εκ ευρώ για το 2018, 124 εκ ευρώ το 2019, 126 εκ. ευρώ το 2020 και 128 εκ. ευρώ το 2021. Οι επιβαρύνσεις, παρά την έκπτωση, είναι σημαντικές. Ωστόσο, επειδή δεν επέρχεται καμία μεταβολή σε όσους δηλώνουν εισοδήματα έως και 7.000 ευρώ τον χρόνο.
6. Από την 1.1.2018, στους μισθούς και τις συντάξεις καταργείται η έκπτωση 1,5% στην παρακράτηση φόρου για την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων μισθωτών και συνταξιούχων με στόχο την εξοικονόμηση 68 εκ. ευρώ.
7. Την επέκταση για ένα χρόνο της εισφοράς στην ναυτιλία με στόχο πρόσθετα έσοδα 107 εκ. ευρώ
8. Την αυστηρή εφαρμογή των θεσμών του rebate για την δαπάνη φαρμάκου και του claw back για τα ιδιωτικά θεραπευτήρια και διαγωνιστικά κέντρα με στόχο την εξοικονόμηση δαπανών 122 εκ. ευρώ.
9. Την κατάργηση της έκπτωσης, που ισχύει για την βουλευτική αποζημίωση με αποτέλεσμα πρόσθετα έσοδα 44 εκ. ευρώ.
10. Την περικοπή του ΕΚΑΣ το 2018 κατά 238 εκατ. ευρώ και την κατάργηση του, το 2019.
11. Με αλλαγές της τελευταίας στιγμής επί του πολυνομοσχεδίου, «θολώνει» η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων από το 2018. Η αρχική διατύπωση ήταν πως αυτές αναστέλλονται ως την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος, αλλά η νέα διατύπωση αναφέρει ότι επανέρχονται υπό την προϋπόθεση «επιτυχούς ολοκλήρωσης του προγράμματος», αν και εφόσον δηλαδή συμφωνήσουν οι δανειστές.
12. Για τις ομαδικές απολύσεις, ξεκαθαρίζεται ότι σε περίπτωση προσφυγής κατά του κύρους τους, «αρνητική απόφαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας μπορεί να ληφθεί υπόψη από το δικαστήριο». Δηλαδή η απόφαση του ΑΣΕ δεν είναι δεσμευτική, ενώ η αρχική διατύπωση που αντικαταστάθηκε όριζε πως «αρνητική απόφαση του ΑΣΕ, λόγω μη πλήρωσης των σχετικών προϋποθέσεων, συνιστά τεκμήριο ακυρότητας των απολύσεων».
Αναλυτικά τα ποσά και οι απώλειες ανά Ασφαλιστικό Ταμείο:
Ταμείο | Επικουρική σήμερα | Επικουρική από 1/1/2019 | Μηνιαία απώλεια | Ετήσια απώλεια |
ΙΚΑ-ΕΤΕΑΜ | 300 | 246 | -54 | -648 |
ΟΤΕ | 88 | 77 | -11 | -135 |
ΤΑΔΚΥ | 251 | 205 | -45 | -542 |
ΤΕΑΥΕΚ | 201 | 165 | -36 | -436 |
ΤΕΑΥΕΚ | 318 | 261 | -57 | -688 |
ΤΕΑΠΟΖΟ | 182 | 150 | -32 | -395 |
ΤΕΑΔΥ | 180 | 173 | -7 | -84 |
ΑΓ. ΣΥΝΕΤΑΙΡ. | 136 | 111 | -24 | -293 |
ΤΕΑΥΕΚ | 202 | 166 | -36 | -437 |
ΤΕΑΥΕΚ | 210 | 172 | -37 | -454 |
ΤΑΔΚΥ | 155 | 127 | -28 | -336 |
ΤΑΔΚΥ | 121 | 99 | -21 | -262 |
ΤΕΑΥΕΚ | 266 | 218 | -47 | -575 |