Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης
Δικηγόρος Αθηνών
Στις 29 Νοεμβρίου 2017 ξεκίνησαν οι πρώτοι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί. Παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης,πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον 15 πλειστηριασμοί πρώτων κατοικιών, μόνο στο Νομό Αττικής.Έλαβαν χώρα πλειστηριασμοί διαμερισμάτων σε διάφορες περιοχές του λεκανοπεδίου, ακόμη και για οφειλές 30.000 ευρώ. Μόνο στις 29/11/2017 σε όλη την Αττική, πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον 15 πλειστηριασμοί πρώτων κατοικιών και συγκεκριμένα στις περιοχές της Αθήνας, της Νίκαιας, του Μοσχάτου, του Αμαρουσίου, της Καλλιθέας και του Χαλανδρίου. Οι πλειστηριασμοί έγιναν τόσο ηλεκτρονικά, όσο και με τον παραδοσιακό τρόπο και παρά τις αντιδράσεις από οργανώσεις και πολίτες.Π.χ.στο Χαλάνδρι, χάθηκε πρώτη κατοικία για οφειλή 43.000 ευρώ. Στη Νίκαια, βγήκε σε πλειστηριασμό τετραώροφο, που μοιραζόταν οικογένεια, με δύο πρώτες κατοικίες. Στο Μοσχάτο, χάθηκε σπίτι περίπου 60 τετραγωνικών, για οφειλή μόλις 30.000 ευρώ. Άρα, η προστασία της πρώτης κατοικίας δεν υφίσταται πλέον στην Ελλάδα. Μόνο όσοι έχουν υπαχθεί στο Νόμο Κατσέλη ή προλάβουν να υπαχθούν έως το τέλος του 2017, καθώς από το 2018 δεν θα έχουν δικαίωμα, θα μπορούν να καταφύγουν στο δικαστήριο και να παγώσουν ή να αποφύγουν τον πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας τους.
Η κυβέρνηση οφείλει να νομοθετήσει (π.χ. με τροπολογία στην βουλή) την προστασία της πρώτης κατοικίας άμεσα,διότι νομικά δεν προστατεύεται σήμερα η πρώτη κατοικία. Οφείλει να φέρει άμεσα τροπολογία στην βουλή και όχι προφορικές δεσμεύσεις χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα. Ειδάλλως,η Ελλάδα θα ζήσει εικόνες Ισπανίας…Σχεδόν 35.000 πρώτες κατοικίες κατασχέθηκαν το 2014 στην Ισπανία από ιδιοκτήτες που δεν μπορούσαν πλέον να αποπληρώνουν τα δάνειά τους, αριθμός που δείχνει μια ετήσια αύξηση κατά 7,4%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα.Για να προλάβουμε λοιπόν τα χειρότερα,η κυβέρνηση οφείλει να φέρει άμεσα τροπολογία στην βουλή,για την προστασία της πρώτης κατοικίας.
Η αναστολή των πλειστηριασμών που αφορούν την πρώτη κατοικία είχε οριστεί αρχικά μέχρι την 30η Ιουνίου 2011, στη συνέχεια παρατάθηκε μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2011 με το άρθρο 46 παρ. 2 του νόμου 3869/2010, ΦΕΚ Α 152. Μετέπειτα, δόθηκε εκ νέου παράταση της αναστολής των πλειστηριασμών των πρώτων κατοικιών μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2012 με το άρθρο 1 παρ. 2 της από 16.12.2011 Π.Ν.Π ΦΕΚ Α 262/16.12.2011. Στην ίδια λογική δόθηκε εκ νέου παράταση στην ισχύ της εν λόγω ρύθμισης με αποτέλεσμα αυτή να εφαρμόζεται, σύμφωνα με τα όσα ορίζει το άρθρο 19 παρ. 1 του παραπάνω νόμου, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2013. Η φράση “μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 2013” προστέθηκε με το άρθρο 5 της από 18.12.2012. Π.Ν.Π. ΦΕΚ Α 246/18.12.2012, η οποία κυρώθηκε με το πρώτο άρθρο του νόμου 4128/2013, ΦΕΚ Α 51/28.2.2013. Από τα ανωτέρω προκύπτει ευλόγως ότι η δικαιοπολιτική επιλογή του έλληνα νομοθέτη με την εξαίρεση των πρώτων κατοικιών από τους πλειστηριασμούς είναι η παροχή έννομης προστασίας στον καλόπιστο υπερχρεωμένο οφειλέτη.
Γενικά κάθε πλειστηριασμός που διενεργείται και αφορά ακίνητο το οποίο χρησιμοποιείται από τον οφειλέτη ως πρώτη και κύρια κατοικία είναι κατά ευθεία παράβαση του νόμου. Η προστασία αυτή συνάγεται ρήτα από τις συνταγματικές αρχές. Πιο συγκεκριμένα το άρθρο 9 του Σ ορίζει ότι “Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη”. Συνεπώς, η διενέργεια πλειστηριασμού που αφορά την πρώτη κατοικία του οφειλέτη παραβιάζει προδήλως τις συνταγματικές αρχές αναφορικά με την προστασία της κατοικίας και παράλληλα βάλλει κατά της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής του και γενικότερα τον υποβαθμίζει ως άνθρωποι αποστερώντας του μία αξιοπρεπή διαβίωση και φθείρει εν γένει την προσωπικότητά του. Ως επιστέγασμα των παραπάνω συνάγεται ότι η προστασία της κατοικίας είναι κανόνας δημοσίας τάξεως και ως τέτοιος δε πρέπει να τηρείται από όλους στο ακέραιο και κάθε παραβίαση του απαγορεύεται ρητά.
Οι συμβολαιογράφοι αποφάσισαν να βάλουν τέλος στις κινητοποιήσεις τους μετά τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης για νομοθετική ρύθμιση που θα κινεί αυτεπάγγελτα διώξεις κατά εκείνων που παρεμποδίζουν το έργο τους. Και αυτό γιατί καθοριστικές για την απόφασή τους να απέχουν, έως το τέλος του χρόνου, ήταν οι επιθέσεις που δέχτηκαν τόσο κατά τη διάρκεια πλειστηριασμών όσο και στα γραφεία τους.
Απίστευτες σκηνές βίας εκτυλίχθηκαν στις 29 Νοεμβρίου 2017 στο Ειρηνοδικείο της Αθήνας, καθώς αστυνομικοί παρανόμως έκαναν χρήση χημικών σε κλειστό χώρο μέσα στο κτήριο ώστε να απωθήσουν αγωνιστές-μέλη συλλογικοτήτων και της Λαϊκής Ενότητας που επιχείρησαν να εισβάλουν σε αίθουσα όπου διενεργείται πλειστηριασμός ακινήτου. Οι εικόνες ντροπής της Ισπανίας για τους πλειστηριασμούς,δεν απέχουν πολύ.
Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί που ξεκίνησαν στην χώρα μας,29 Νοεμβρίου 2017,είναι ανοικτού πλειοδοτικού τύπου κατά τους οποίους υποβάλλονται διαδοχικές προσφορές. Οι συμμετέχοντες υποβάλλουν συνεχώς προσφορά μεγαλύτερη από την εκάστοτε μέγιστη έως τον χρόνο λήξης της υποβολής προσφορών.
Σε περίπτωση υποβολής προσφοράς κατά το τελευταίο λεπτό του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, δίδεται αυτόματη παράταση πέντε (5) λεπτών. Για κάθε προσφορά που υποβάλλεται κατά το τελευταίο λεπτό της παράτασης, δίδεται νέα αυτόματη παράταση πέντε (5) λεπτών, εφόσον υποβληθεί μεγαλύτερη προσφορά. Οι παρατάσεις μπορούν να συνεχισθούν για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των δύο (2) ωρών από την ορισθείσα ώρα λήξης του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού, οπότε ολοκληρώνεται η διαδικασία υποβολής προσφορών.
Μετά τη λήξη της διαδικασίας υποβολής των πλειοδοτικών προσφορών ανακοινώνεται το αποτέλεσμα του πλειστηριασμού μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων. Όσοι έχουν λάβει μέρος στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό ενημερώνονται αμελλητί για το αποτέλεσμα του. Ο υπάλληλος του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού συντάσσει τη σχετική έκθεση κατακυρώνοντας τα πράγματα στον πλειοδότη.
Ο υπερθεματιστής, στον ηλεκτρονικό πλειστηριασμό κινητών περιουσιακών στοιχείων, έχει υποχρέωση να καταβάλει στον ειδικό τραπεζικό επαγγελματικό λογαριασμό του υπαλλήλου του πλειστηριασμού το πλειστηρίασμα το αργότερο την τρίτη εργάσιμη ημέρα από τον πλειστηριασμό. Με την καταβολή του πλειστηριάσματος, το κατακυρωμένο πράγμα παραδίδεται στον υπερθεματιστή. Ο υπάλληλος του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού οφείλει, το αργότερο την πέμπτη εργάσιμη ημέρα από τον πλειστηριασμό, να καταθέσει το πλειστηρίασμα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Για ακίνητα περιουσιακά στοιχεία ο υπερθεματιστής έχει υποχρέωση να καταβάλει στον ειδικό τραπεζικό επαγγελματικό λογαριασμό του υπαλλήλου του πλειστηριασμού το πλειστηρίασμα το αργότερο τη δέκατη εργάσιμη ημέρα από τον πλειστηριασμό. Με τη σειρά του ο υπάλληλος του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού οφείλει, το αργότερο τη δωδέκατη εργάσιμη ημέρα από τον πλειστηριασμό, να καταθέσει το πλειστηρίασμα στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Η διάταξη ορίζει ότι η κατάθεση του πλειστηριάσματος είναι ακατάσχετη, δεν εμπίπτει στην πτωχευτική περιουσία και δεν υπόκειται στις δεσμεύσεις που επιβάλλει το Δημόσιο για τη διασφάλιση των συμφερόντων του.
Την ίδια στιγμή,στεγαστικά δάνεια ειδικά για την αγορά ακινήτου μέσω πλειστηριασμού ετοιμάζονται να διαθέσουν οι τράπεζες, επιδιώκοντας με αυτό τον τρόπο να υποβοηθήσουν τις αγοραπωλησίες κατοικιών που θα αυξηθούν το προσεχές διάστημα μέσα από τη λειτουργία των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών.Με αυτό τον τρόπο,υποδηλώνεται η αποφασιστικότητά τους να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς, αναλαμβάνοντας και πρωτοβουλίες για τη χρηματοδότηση της αγοράς των συγκεκριμένων ακινήτων.
