Τετάρτη πρωί οδεύοντας προς το γραφείο λαμβάνω ένα τηλεφώνημα…
«Καλημέρα, ονομάζομαι Ελπίδα, εργάζομαι εδώ κι ένα χρόνο ως γιατρός εργασίας με έδρα στο σπίτι σε κάποιες επιχειρήσεις. Το μηνιαίο εισόδημά μου δεν ξεπερνά τα 600€ το μήνα και θέλω να μεταφέρω την έδρα μου στην Κύπρο. Μου είπαν ότι μπορείτε να με βοηθήσετε».
Στο ερώτημα για ποιο λόγο θέλει να μεταφέρει την έδρα της στην Κύπρο η απάντηση ήταν ότι με όσα καλείται να πληρώσει το 2017 δεν μπορεί να αντεπεξέλθει με τα 600€ το μήνα.
Στην ερώτηση τι θα κερδίζει μετακομίζοντας στην Κύπρο η απάντηση ήταν …
«Μου είχαν πει για λιγότερους φόρους…».
Ο τρόπος φορολόγησης άλλωστε είναι ένα από τα κύρια θέματα συζήτησης τις τελευταίες ημέρες, και όχι άδικα. Πολλοί από τους λεγόμενους «μπλοκάκηδες» έχουν αρχίσει να ανησυχούν. Αρκετοί, δειλά-δειλά είχαν ξεκινήσει να ρωτούν πόσες μέρες χρειάζονται για να κάνουν διακοπή δραστηριότητας, ώστε αυτό να γίνει τις τελευταίες ημέρες του χρόνου. Πολλοί γνωρίζουν ότι αν κι έχουν ασφάλιση από μισθωτή εργασία δεν πρόκειται να ξαναπάρουν απαλλαγή από τις ασφαλιστικές εισφορές του ΟΑΕΕ, οπότε θα πληρώνουν δυο ασφαλιστικές εισφορές για μια αβέβαιη σύνταξη.
Προτιμούν λοιπόν να κλείσουν το μπλοκάκι, να κρατήσουν τη μισθωτή εργασία και να εξετάσουν αργότερα πώς μπορούν να συνεχίσουν την τυχόν έξτρα εργασία και το συμπληρωματικό εισόδημα που έχουν. Και αυτό θέλουν να το κάνουν τις τελευταίες ημέρες του έτους.
Άλλοι όπως η γιατρός, που δεν έχουν μισθωτή εργασία, ψάχνονται για μεταφορά στο εξωτερικό. Την αβεβαιότητα αυτή ενισχύει η μέχρι σήμερα σιγή του Υπουργείου Εργασίας στην έκδοση των ερμηνευτικών εγκυκλίων για το τι θα ισχύει το 2017 ώστε και οι ίδιοι να γνωρίσουν, να προγραμματιστούν, να αποφασίσουν τι θα πληρώσουν και εάν αξίζει τον κόπο να παραμείνουν στην αγορά με την συγκεκριμένη μορφή εργασίας.
Νομίζω, αξίζει να ξεκαθαρίσουμε πώς, από το 2017 θα αντιμετωπίσει ο νόμος όλους τους «μπλοκάκιδες» κυρίως τους νέους, με τα στοιχεία που μέχρι τώρα έχουμε στη διάθεσή μας.
Υπολογισμός φόρου εισοδήματος
Ο Ν.4172/2013 αναφέρει τα εξής:
Για τους σκοπούς του Κ.Φ.Ε., εργασιακή σχέση υφίσταται όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες:
στ) βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες τα οποία δεν υπερβαίνουν τα τρία ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του ακαθάριστου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και εφόσον δεν έχει την εμπορική ιδιότητα και δεν διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που διαφέρει από την κατοικία του. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος αποκτά εισόδημα από μισθωτή εργασία, σύμφωνα με μία από τις περιπτώσεις α’ έως ε’ του παρόντος άρθρου.
Οι περιπτώσεις α’ έως ε’ αναφέρουν τις εξής περιπτώσεις:
α) στο πλαίσιο σύμβασης εργασίας, σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο,
β) βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, το χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών,
γ) οι οποίες ρυθμίζονται από τη νομοθεσία περί μισθολογίου και ειδικών μισθολογίων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου,
δ) ως διευθυντής ή μέλος του ΔΣ εταιρείας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας,
ε) ως δικηγόρος έναντι πάγιας αντιμισθίας για την παροχή νομικών υπηρεσιών,
Η φορολογική κλίμακα είναι η γνωστή ενιαία κλίμακα η οποία είναι:
Εισόδημα (Μισθοί, Συντάξεις, Επιχ. Δραστηριότητα) Φορ. Συντελεστής
0 – 20.000 22%
20.001 – 30.000 29%
30.001 – 40.000 37%
40.000 και άνω 45%
Η διαφορά όμως σε σχέση με πέρυσι έχει να κάνει με το γεγονός ότι η κλίμακα είναι κοινή και ενιαία για εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα και από μισθό. Όταν υπάρχει όμως μισθός όπως είδαμε και παραπάνω, το μπλοκάκι δεν φορολογείται σαν μισθωτή υπηρεσία αλλά σαν κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα, έτσι μέσω της ενιαίας κλίμακας ο φόρος μπορεί να φτάσει να είναι το 45% του ποσού διότι οι ενδιάμεσες κλίμακες μπορεί να έχουν καλυφθεί από τον μισθό. Για την ακρίβεια, ο νόμος αναφέρει το εξής: τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα φορολογούνται με την κλίμακα της παραγράφου 1 του άρθρου 15, αφού προστεθούν σε τυχόν εισοδήματα από μισθούς και συντάξεις. Για τα κέρδη από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16, του έμμεσου αφορολογήτου δηλαδή, μέσω της εφάπαξ έκπτωσης φόρου.
Υπολογισμός εισφοράς αλληλεγγύης
Εκτός από τον φόρο εισοδήματος από το 2011 και μετά οι φορολογούμενοι πληρώνουν εισφορά αλληλεγγύης για το σύνολο των εισοδημάτων που έχουν. Η διαφορά με τα προηγούμενα χρόνια έχει να κάνει με το γεγονός ότι η εισφορά αλληλεγγύης είναι μόνιμη και δεν είναι έκτακτη και περιλαμβάνεται στον κώδικα φορολογίας εισοδήματος μετά την ψήφιση του Ν.4387/2016. Η κλίμακα πλέον είναι κλιμακωτή και είναι η εξής :
Εισόδημα Εισφ. Αλληλεγγύης
0 – 12.000 0%
12.001 – 20.000 2,20%
20.001 – 30.000 5,00%
30.001 – 40.000 6,50%
40.001 – 65.000 7,50%
65.001 – 220.000 9,00%
>220.000 10,00%
Προκαταβολή φόρου – τέλος επιτηδεύματος
Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να υπολογίσουμε ότι βεβαιώνεται ποσό ίσο με το 100% του φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα για το φόρο που αναλογεί στο εισόδημα του φορολογικού έτους. Την γνωστή σε όλους μας προκαταβολή φόρου δηλαδή.
Επίσης η επιχείρηση-«μπλοκάκι» έχει να πληρώνει και το τέλος επιτηδεύματος των 650 ευρώ αν έχει παρέλθει η πενταετία από την ημερομηνία έναρξης του.
Ασφαλιστικές εισφορές
Η άθροιση όλων των φορολογικών υποχρεώσεων που αναλύσαμε παραπάνω δημιουργεί ήδη, ένα πολύ καλό «μπουκετάκι» που καθιστά την λειτουργία της επιχείρησης αρκετά ασύμφορη, αλλά δυστυχώς, δεν είναι το μόνο που έχει να αντιμετωπίσει ο ιδιοκτήτης μπλοκακίου. Σε όλα αυτά, από το 2017 θα πρέπει να προστεθεί και το κομμάτι που ονομάζεται ασφαλιστικές εισφορές.
Μέχρι 31/12/2016 όσοι επαγγελματίες είχαν ασφαλιστεί πρώτη φορά μετά την 1/1/1993 και παράλληλα είχαν πλήρη ασφάλιση σε άλλο ασφαλιστικό ταμείο (π.χ. ΙΚΑ) είχαν απαλλαγή από τον ΟΑΕΕ. Η απαλλαγή αυτή από 1/1/2017 αποτελεί παρελθόν, αφού όλοι θα πληρώνουν εισφορές για όλα.
Οι ιδιοκτήτες ατομικής επιχείρησης λοιπόν θα πληρώνουν βάση του Ν.4387/2016 τα εξής:
• 20% επί του ετήσιου εισοδήματος για τον κλάδο σύνταξης
• 6,95 % επί του ετήσιου εισοδήματος για τον κλάδο υγειονομικής περίθαλψης
• 7% επί του ετήσιου εισοδήματος για τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης (όσοι έχουν)
• 4% επί του ετήσιου εισοδήματος για το εφάπαξ (όσοι έχουν)
Βάση των ανωτέρω, οι εισφορές συνολικά μπορούν να φτάσουν λοιπόν το 37,95% του ετήσιου εισοδήματος, πριν την αφαίρεση των φόρων όμως!!!… Ακόμα και αν δεν έχει κανένα έσοδο, ο «μπλοκάκιας» θα πληρώσει τις ελάχιστες μηνιαίες ασφαλιστικές εισφορές που είναι:
• Συνταξιοδοτικό : 586,08 x 20% = 117,22 ευρώ
• Υγειονομική περίθαλψη : 586,08 x 6,95% = 40,73 ευρώ
• επικουρικό (αν έχει ) : 586,08 x 7% = 41,03 ευρώ
• Εφάπαξ (αν έχει) : 586,08 x 4% = 23,44 ευρώ
• Σύνολο: 157,95 ευρώ τον μήνα αν δεν έχει εφάπαξ και επικουρικό και 222,42 τον μήνα αν έχει.
Κάνοντας μία ανακεφαλαίωση όλων των παραπάνω, το ποσοστό της επιβάρυνσης από φόρο και ασφαλιστικές εισφορές την πρώτη χρονιά μπορεί να φτάσει σε ακραίες περιπτώσεις το 90% περίπου, ενώ σε μια μη ακραία περίπτωση η επιβάρυνση ξεκινάει από 50% περίπου των εισοδημάτων. Όλα αυτά, χωρίς να έχουμε βάλει μέσα στον συλλογισμό την προκαταβολή φόρου που είναι ταμειακή επιβάρυνση και το τέλος επιτηδεύματος. Αν σε όλα αυτά υπολογίσουμε και την πιθανότητα του τιμολογίου που μπορεί να μείνει ανεξόφλητο και το γεγονός ότι θα πρέπει να αποδοθεί ΦΠΑ επί αυτού, αλλά και το ότι οι μη πληρωμένες εισφορές δεν εκπίπτουν από το φορολογητέο εισόδημα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι ακροβάτες στα τσίρκο και οι κασκαντέρ των ταινιών κάνουν λιγότερο επικίνδυνη δουλειά. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι αυτοί θα μπορούν να καλύπτουν τα λειτουργικά τους κόστη, οι επαγγελματίες – μπλοκάκηδες όχι…
Βασίλης Μπρέανος
